Cảm biến áp suất là gì? Cấu tạo, nguyên lý, ứng dụng

Cảm biến áp suất là gì?

Cảm biến áp suất (Pressure Sensor) là thiết bị dùng để đo áp suất của chất lỏng hoặc khí trong các hệ thống thủy lực, khí nén, công nghiệp dầu khí, thực phẩm, y tế... Thiết bị này giúp chuyển đổi tín hiệu áp suất thành tín hiệu điện hoặc tín hiệu số, từ đó truyền thông tin về bộ điều khiển hoặc hệ thống giám sát để xử lý và hiển thị.

Nói cách khác, cảm biến áp suất đóng vai trò như “con mắt” quan sát áp lực bên trong đường ống, bồn chứa, bình nén… đảm bảo quy trình vận hành an toàn và ổn định.

Cấu tạo cảm biến áp suất

Cấu tạo cơ bản của cảm biến áp suất gồm 3 phần chính:

• Phần cảm biến (sensor element): Là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với môi trường đo, thường là màng cảm biến hoặc lớp tinh thể nhạy áp suất.
• Bộ chuyển đổi tín hiệu (signal converter): Chuyển đổi sự biến đổi cơ học của màng cảm biến thành tín hiệu điện tương ứng.
• Mạch khuếch đại và xuất tín hiệu: Khuếch đại tín hiệu điện yếu từ bộ chuyển đổi để đảm bảo tín hiệu đủ mạnh, ổn định khi truyền về hệ điều khiển.

Một số cảm biến áp suất cao cấp còn tích hợp bộ vi xử lý để hiệu chỉnh, bù trừ nhiệt độ và nâng cao độ chính xác.

Nguyên lý hoạt động của cảm biến áp suất

Nguyên lý hoạt động của cảm biến áp suất dựa trên sự thay đổi hình dạng của phần tử cảm biến khi chịu tác động của áp suất. Áp lực từ môi chất làm biến dạng màng cảm biến hoặc phần tử đàn hồi, gây ra sự thay đổi về điện trở, điện dung hoặc điện áp. Sự thay đổi này sẽ được bộ chuyển đổi tín hiệu ghi nhận và xuất ra tín hiệu analog (4-20mA, 0-10V) hoặc tín hiệu số.

Nhờ vậy, hệ thống điều khiển sẽ biết chính xác mức áp suất đang tồn tại trong hệ thống để đưa ra phương án điều chỉnh phù hợp.

Các loại cảm biến áp suất

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại cảm biến áp suất, phù hợp với từng môi trường và mục đích sử dụng khác nhau:

Cảm biến áp suất nước

Dùng để đo áp suất trong các hệ thống đường ống cấp thoát nước, trạm bơm, bể chứa… Thiết kế nhỏ gọn, chống thấm nước và chịu được môi trường ẩm ướt.

Cảm biến đo áp suất khí nén

Được sử dụng phổ biến trong các hệ thống khí nén công nghiệp, máy nén khí, dây chuyền sản xuất tự động hóa… Thiết bị có khả năng đo chính xác ngay cả khi áp suất thay đổi liên tục.

Cảm biến đo áp suất dầu

Dùng cho các hệ thống thủy lực, máy móc công trình, máy ép dầu… Đặc điểm là chịu được áp suất cao và môi trường dầu nhớt.

Cảm biến áp suất dầu phòng nổ

Được thiết kế đặc biệt để sử dụng trong môi trường dễ cháy nổ như giàn khoan dầu khí, nhà máy lọc hóa dầu. Thiết bị này đảm bảo an toàn, chống cháy nổ theo tiêu chuẩn quốc tế.

Cảm biến đo áp suất màng

Loại cảm biến này sử dụng màng ngăn cách để tránh tắc nghẽn hoặc hư hỏng do tiếp xúc trực tiếp với môi chất chứa cặn bẩn, hóa chất ăn mòn. Thường dùng trong ngành thực phẩm, y dược.

Cảm biến đo áp suất chân không

Chuyên đo áp suất âm, áp suất chân không trong các buồng chân không, máy đóng gói chân không, dây chuyền sản xuất bán dẫn.

Cảm biến đo sự chênh lệch áp suất

Được dùng để đo sự chênh lệch áp suất giữa hai điểm, rất quan trọng trong các hệ thống lọc bụi, phòng sạch, HVAC… để giám sát hiệu suất hoạt động của bộ lọc.

Ưu điểm của cảm biến áp suất

Cảm biến áp suất mang đến nhiều lợi ích vượt trội, giúp các hệ thống công nghiệp vận hành hiệu quả và an toàn. Cụ thể:

• Đo chính xác, ổn định: Thiết bị cho khả năng đo lường áp suất với sai số cực thấp, độ lặp lại cao. Điều này giúp doanh nghiệp kiểm soát quy trình sản xuất liên tục mà không lo số liệu bị lệch, nhiễu.
• Phù hợp nhiều môi trường: Các loại cảm biến áp suất hiện nay được thiết kế để làm việc trong điều kiện khắc nghiệt như áp suất cao, nhiệt độ cao, độ ẩm cao hay môi trường có tính ăn mòn. Nhờ đó, tuổi thọ của thiết bị cũng được kéo dài hơn.
• Dễ dàng tích hợp: Cảm biến dễ dàng kết nối và truyền tín hiệu về các hệ thống điều khiển tự động như PLC, SCADA, DCS mà không cần thiết bị bổ trợ phức tạp.
• Đa dạng chủng loại: Có rất nhiều dòng sản phẩm khác nhau về dải đo, chuẩn kết nối, tín hiệu ra. Người dùng dễ dàng tìm được model phù hợp với nhu cầu thực tế.
• Tính năng an toàn cao: Một số cảm biến áp suất được sản xuất đạt tiêu chuẩn phòng nổ, chống cháy nổ nên đặc biệt an toàn khi lắp đặt ở các môi trường dễ cháy như giàn khoan dầu khí, kho chứa hóa chất.

Nhược điểm của cảm biến áp suất

Dù mang lại nhiều lợi ích, cảm biến áp suất vẫn tồn tại một số hạn chế mà người dùng cần cân nhắc:

• Giá thành tương đối cao: So với đồng hồ đo áp suất cơ học, các loại cảm biến điện tử thường có giá bán cao hơn do tích hợp công nghệ hiện đại và linh kiện chất lượng cao.
• Yêu cầu kỹ thuật lắp đặt: Việc lắp đặt, đấu dây và cấu hình tín hiệu đòi hỏi kỹ thuật viên phải có kiến thức chuyên môn để đảm bảo thiết bị hoạt động chính xác.
  Dễ hư hỏng nếu chọn sai: Nếu chọn sai dải đo hoặc không phù hợp với tính chất môi chất (ví dụ môi chất ăn mòn, nhiệt độ quá cao) thì cảm biến dễ bị lỗi, đo sai hoặc hỏng hóc, gây tốn kém chi phí thay thế.

Có nên mua sản phẩm có cảm biến áp suất không?

Nếu bạn đang phân vân có nên đầu tư cho hệ thống một thiết bị cảm biến áp suất hay không, câu trả lời là hoàn toàn NÊN.

Nhờ cảm biến áp suất, người quản lý có thể giám sát tình trạng áp suất của hệ thống từ xa, liên tục và chính xác. Từ đó kịp thời phát hiện các tình huống bất thường như rò rỉ, tắc nghẽn hay quá áp để xử lý nhanh chóng, tránh thiệt hại về người và tài sản. Đặc biệt, trong các dây chuyền sản xuất tự động, thiết bị này gần như là bắt buộc để đảm bảo quy trình vận hành trơn tru, tiết kiệm nhân công và giảm chi phí bảo trì.

Một vài lưu ý khi chọn mua cảm biến áp suất

Để chọn được cảm biến áp suất phù hợp và sử dụng lâu dài, bạn đừng bỏ qua những yếu tố quan trọng dưới đây:

Dải đo

Hãy xác định trước mức áp suất tối thiểu và tối đa mà hệ thống vận hành để lựa chọn cảm biến có dải đo phù hợp. Tránh chọn dải đo quá sát ngưỡng làm việc vì dễ gây hư hỏng khi áp suất đột biến.

Môi trường đo áp suất

Nắm rõ tính chất môi chất đo: có ăn mòn hay không, có tạp chất không, có dễ kết dính không… Điều này giúp bạn chọn được chất liệu màng đo và vỏ cảm biến phù hợp, tránh bị ăn mòn hay nghẹt màng.

Phạm vi nhiệt độ

Nhiệt độ môi trường và nhiệt độ của môi chất có thể ảnh hưởng lớn đến độ chính xác và tuổi thọ của cảm biến. Hãy chọn thiết bị có khả năng chịu nhiệt tương ứng với điều kiện làm việc thực tế.

Ren kết nối

Đa số cảm biến áp suất được lắp qua ren. Bạn nên chọn đúng kích thước ren và chuẩn kết nối (G1/4, G1/2, NPT, BSP...) để việc lắp đặt dễ dàng, tránh rò rỉ áp suất.

Tín hiệu ra của cảm biến đo áp suất

Hãy đảm bảo rằng tín hiệu đầu ra của cảm biến (4-20mA, 0-10V, RS485…) tương thích với bộ điều khiển trung tâm của bạn. Tín hiệu chuẩn giúp dữ liệu truyền đi ổn định và chính xác.

Giá thành của cảm biến áp suất

So sánh giá giữa các thương hiệu và đơn vị cung cấp để lựa chọn sản phẩm có mức giá phù hợp với ngân sách mà vẫn đảm bảo chất lượng.

Chọn mua cảm biến tại địa chỉ uy tín

Ưu tiên mua hàng tại những đại lý, công ty uy tín, có giấy tờ chứng nhận nguồn gốc rõ ràng, chính sách bảo hành minh bạch. Việc này giúp bạn an tâm hơn về chất lượng sản phẩm cũng như được hỗ trợ kỹ thuật khi cần.

Ứng dụng của cảm biến áp suất

Cảm biến áp suất ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nhờ khả năng đo lường chính xác và tích hợp dễ dàng:

• Ngành công nghiệp dầu khí:
  Đo áp suất trong các đường ống dẫn dầu, giàn khoan ngoài khơi, bể chứa xăng dầu để phòng ngừa rò rỉ, cháy nổ.
• Hệ thống HVAC: Giám sát áp suất gió, chênh lệch áp suất giữa các phòng sạch, đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng không khí trong các tòa nhà lớn, bệnh viện.
• Hệ thống thủy lực, khí nén: Dùng để kiểm soát áp suất dầu thủy lực, khí nén trong các máy móc công nghiệp, thiết bị ép, máy công trình.
• Ngành thực phẩm, y tế: Theo dõi áp suất trong nồi hấp, bồn chứa, lò hơi, dây chuyền sản xuất thực phẩm – dược phẩm đảm bảo quy trình an toàn và đạt tiêu chuẩn vệ sinh.
• Ngành năng lượng: Ứng dụng trong các nhà máy nhiệt điện, thủy điện để giám sát áp suất nước, hơi, phòng tránh sự cố.
• Ứng dụng dân dụng: Xuất hiện trong các máy lọc nước RO, máy rửa xe, hệ thống bơm nước gia đình để tự động bật/tắt bơm khi áp suất đạt ngưỡng cài đặt.

Cảm biến áp suất là thiết bị quan trọng, góp phần tối ưu hóa quá trình giám sát và điều khiển áp suất trong các hệ thống công nghiệp hiện đại. Việc trang bị và sử dụng cảm biến áp suất đúng cách sẽ giúp doanh nghiệp vận hành an toàn, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất. Hy vọng bài viết trên SmartSimon đã mang lại những thông tin chi tiết, hữu ích để bạn dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp.